2-Hikoyat

Sa’diy hikoya qiladi:

Bolalik kunlarimda juda ibodatga berilib ketib, kechalari tinmay namoz-niyoz bilan mashg’ul bo’lganligim yodimda. Bir kecha otam huzurida o’tirib qur’onni bag’rimga bosib, tilovat qilish bilan mashg’ul bo’ldim. Atrofimizda bir necha odam uxlab yotardi. Shunda men otamga dedim: “Bulardan birortasi loaqal ikki  rakaat namoz o’qigali boshini ko’tarmaydi-ya, shu qadar g’aflat uyqusiga botibdilarki, uxlagandan ko’ra ko’proq o’lganga o’xshaydilar!”

            Otam dedi: “Ey jonim o’g’lim, sen ham odamlarni malomat qilgandan ko’ra uxlab qo’ya qolsang yaxshiroq bo’lardi”.

Ko’z oldini parda bosgan, manman degan kekkayma

Bu dunyoda o’zidan ham yetuk kishini ko’rmas.

Siz mabodo o’z-o’zini ko’rarlik oynak topib

Borsaydingiz, ko’rar edi o’zini hammadan past.

Sa'diyning Gulistoni haqida

Shayx Sa'diy Sheroziyning "Guliston" asarini o'qiyapman. Maktabda adabiyot fanidan bir marotaba Sa'diy haqida mavzu o'tganligimizni eslayman. Ammo maktabdagi dars va darslikdagi Sa'diy haqidagi ma'lumotlar menda bunday buyuk zotning ijodiga qiziqish uyg'otmabdi chog'i, ijodi bilan jiddiy yondashishga sabab bo'lmabdi. O'tgan yili Yorqinjon Qorining ma'ruzalarini maroq bilan tinglab yurardim. Aslida oddiy haqiqatlarni bizga o'z tilimizda tushuntirayotgan Qori ko'plab ibratli misollarni Sa'diyning asarlaridan keltirardi. Misollardagi majoziylik va gapni indallosi ayni kerakli nuqtaga yetib borishi Sa'diy shaxsiyatiga nisbatan hurmat va ijodiga nisbatan katta qiziqish uyg'otdi.
Sa'diy 90 yil umr ko'rgan fors ijodkori, barakali umrining 20 yilini sayohat bilan o'tkazgan. 50 yoshiga yetganda hayotda o'zidan keyin odamlar va o'zi uchun foydali bir narsa qoldirish maqsadida sayohatga chiqib, ko'rgan-kechirgan, eshitgan ibratli hikoyalarini to'plab "Guliston" yaratadi.
O'zbek tilida kitob o'qimoqchi bo'lib, Ziyouz kutubxonasidan "Guliston" asarining elektron versiyasini topdim va ayni damda mutolaadan maroqdaman. Muhimi, asarni o'zbek tilidagi tarjimasi yaxshi chiqgan. Asar ma'lum mavzularga bag'ishlangan boblardan iborat. Har bir bobda o'z mavzusiga aloqador ibratli hikoyalar asosan nasrda va qo'shimcha jilodorlik uchun nazmda bayon etiladi. O'zi oddiy, ko'rimsiz kitob bo'lishiga qaramay, o'qish davomida xuddi injular sohilida har qadamida duch kelgan dur-u gavharlarni ko'rib entikayotgan odamga o'xshayman. Xullas, asardagi ba'zi o'zimga ma'qul bo'lgan hikoyatlarni sahifam orqali siz bilan baham ko'raman. Sa'diy hikoyatlarini Sahifadagi "Ibrat" rukni ostida topishingiz mumkin. 

1-Hikoyat

Bir darvesh sahroning xilvat bir yerida o’tirgan edi. Shu mahal podshoh o’sha yerdan o’tib qoldi. Qanoat mulki ichra farog’atda bo’lgan darvesh podshohga qayrilib ham qaramadi. Podshoh darveshning bu ishini saltanat sh’aniga tahqir bilib, dedi: “Bu xirqa (janda) kiyganlar bamisoli qoramolga o’xshaydilar, ular tavozeni ham, odamgarchilikni ham bilmaydilar”. Shunda vazir darveshga yaqin borib, dedi: “Ey darvesh, podshohi olam sening yonigga keldilar, nima sababdan izzat-ikrom qilmading, odob qoidalarini bajo keltirmading?” Darvesh aytdi: “Podshohga degilkim, ne’mat va iltifotdan umidvor odamdan izzat va xizmat kutsin. Yana shuni ham aytib qo’ygilki, fuqarolar podshohga itoat etmoq uchun emas, balki podshohlar fuqaroga xizmat etish uchun yashaydilar”.

Garchi ne’mat bilan davlat uniki,

Lekin darveshlarga shohdir posbon.

Qo’ylar cho’pon uchun xizmat qilmaydi,

Balki qo’ylar uchun kerakdir cho’pon.

Bittani to’qu tinch ko’rasan bukun,

Bittasi urinib bo’lmish dil yara.

Necha kun sabr etib, o’zga mag’rurning

Miyasin tuproqlar yeganin qara.

To'rtlik

Ko’rmagan odamimni shunchalar sog’indim men

Ayting, bizni bog’lagan sevgi-mehr nega teng?

Intiqman mo’jizaga, hamd aytib Mo’jazkorga

Salomatlikda diydor uchun do’stlar omiyn deng.

Yangi loyihalar...

Bugun yangi tarjima ish boshladim. Ishqilib, odamlar uchun foydali qilsin, tezroqgina bitirib olay. O'zi 15 betlik ish, kuniga bir betdan tarjima qilsam ikki haftada tugaydi. Kuniga bir bet tarjima qilish qiyin emas, ikki betdan qilsam, bir haftada. Ammo ba'zida qunt va jiddu-jahd bilan tarjima qilishga o'tirish uchun imkon topishning o'zi qiyin kechadi.  Ishqilib, tarjima ishimdagi narsalar bor bisoti bilan tushlarimga ko'chib olmasa bo'lgani. Boshqa narsadan qo'rqmaymanu, ammo o'qigan, ko'rgan, eshitgan narsalarimning tushlarimga kirib, o'rnashib olishi meni bezovta qiladi.

Oxirgi paytlarda bir ishni oxiriga yetkazish qiyin bo'lib ketayapti. O'tgan dam olish kunlariga mo'ljallagan ishimiz ham o'zimizning yalqovligimiz tufayli qolib ketdi. Ikkita-uchta o'qishni boshlab qo'ygan kitoblarim meni qachon qo'lga olarkin, deb kutib yotibdi. Bu yoqda LSAT kitoblarini olib keltirib qo'yganman, hali 24 betgina o'qibman.  

Xudo xohlasa, tarjimani yaxshi yakunlab olib, yangi ishlar boshlaganimda yozarman. 

Shunchaki...she'r yozish haqida

Hozir o'zim yozgan she'rni o'rtog'imning blogida ko'rib, g'alati bo'lib ketdim. O'sha paytdagi ahvolimni eslab shunaqangi xo'rsingim keldiki....

 Allohga shukr, o'zimni tiklab olgandayman. Yana she'r yozgim kelib ketdi. She'r yozish uchun, she'r yoza olish uchun aslida nima kerak? 

Nega she'r yozmaysiz, degan savollarga hazilomiz "Men she'r yozishni tashlaganman", deyman. Aslida, she'r yozish "tashlab yuborsa" bo'ladigan ishmi?

The Story of Hazrat Isma'eel s.a.v.'s Two Wives

The Story of Hazrat Isma’eel s.a.v.’s First Wife

We will presently relate the stories of two wives of Hazrat Isma’eel s.a.v, the son of Hazrat Ibraheem s.a.v.These two incidents make it clear that a grateful wife and an ungrateful wife cannot be compared. Whereas the first wife complained about poverty instead of being grateful for her lot, the second wife expressed thanks to Allah despite their poverty. As a result of her attitude, Hazrat Ibraheem s.a.v. made Du’a to Allah to grant the couple blessings in their food and drink. As a result of this Du’a, the couple and their progeny (the Arabs) have enjoyed tremendous blessings. Gratitude therefore brought great blessings while ingratitude caused the first wife to lose her status as the wife of a Nabi s.a.v. This makes it clear that ingratitude was never tolerated in the pure homes of the Ambiayaa a.s.

After Hazrat Isma’eel s.a.v. got married, his father Hazrat Ibraheem s.a.v. came to Makkah to visit him. Not finding his son at home, Hazrat Ibraheem s.a.v. asked his daughter-in-law where her husband was. Unable to recognize Hazrat Ibraheem s.a.v, she said that her husband Hazrat Isma’eel s.a.v. was out hunting. Hazrat Ibraheem s.a.v. then asked her about their conditions. She complained to him that they were very poor and were experiencing great difficulty. After hearing her complaints, Hazrat Ibraheem s.a.v. told her to convey his regards to Hazrat Isma’eel s.a.v. and to tell him to change the threshold of his door.

Xo'ja Ahror Vali masjidi

Va nihoyat, rasmlarni blogga qanday joylashtirish haqida bir qarorga keldim. O'zim olgan rasmlar orasidan e'tiboringizga loyiq ko'rilganlarini birma-bir post qilib boraman va ularning soni ma'lum miqdorga yetgach  "Rasmlar to'plami" sahifasida rasmlarni turkumlangan papkalar shaklida tomosha qilishingiz mumkin.  

Toshkent, Xo'ja Ahror Vali masjidi, 2010-yil 3-iyun.

Anvar Poshshoning So'nggi Maktubi

G’ozi Anvar Poshsho Usmoniylar xalifaligining butun umrini Islom yo’lidagi kurashga bag’ishlagan so’nggi sarkardalaridan. U janglardan birida ruslar bilan to’qnashuvda shahid bo’ladi. O’limidan bir kun oldin rafiqasi Najiya Sultonaga yozgan maktubi saqlanib qolgan. Quyida siz o’qiydigan bu maktub Turkiya gazetalarida rafiqasi ruxsati bilan nashr qilingan.

Azizam Najiya,

Suyukli rafiqam, shodligim va baxtim bulog’i bo’lgan qadrdonim Najiya. Qodir Olloh sening himoyachingdir.  Oxirgi yo’llagan maktubingga ayni paytda tikilib o’tiribman. Ishonginki, sening bu maktubing yuragimga har doim yaqin bo’ladi. Chehrangni ko’ra olmayman, ammo maktubingdagi satrlar va so’zlar orasida  qorong’u chodir  ichida sochlarimni silaydigan chiroyli barmoqlaringni ko’raman, gohida sening surating ko’z o’ngimda namoyon bo’ladi.  

Afsuski, sen unutib yuborganim va sening sevging haqida qayg’urmasligim haqida yozibsan.

Aytibsanki, men sening sevgiga to’la qalbingni vayron etibman. Uzoq o’lkalarda olov va qon bilan o’ynashib yurar ekanman va tunlarni xavotir bilan yulduzlar sanab bedor o’tkazadigan ayolga nisbatan bee’tibor emishman.

Sen yana aytibsanki, men urush va qilichni yaxshi ko’rar ekanman. Samimiy hamda menga nisbatan chuqur sevgi va muhabbat bilan bitilgan bu so’zlaring yuragimni qanchalar qonga to’ldirishini bilsang edi.

Камxарж никоҳ барака келтиради

Оилавий турмуш баракали бўлишини, ҳаёти муҳаббат ва тақволи фарзандлар билан тўлишини истовчилар Аллоҳ расули саллалоҳу алайҳи васалламнинг қуйидаги гапларига амал қилмоғи лозим: “Энг баракали никоҳ энг кам харажат сарфланадиган никоҳдир”. 

Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам яна таъкидлайдиларки, “Энг яхши аёл маҳри кам аёлдир” (Ибн Ҳиббон ривояти).

Яна бир бошқа ҳадисда Расуллуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: “Совчиларга тез рози бўлиш, маҳрнинг кам бўлиши ва тез фарзандли бўлиш аёлнинг барака соҳибаси эканидандир” (Канзул Уммал ривояти). 

Никоҳнинг дастлабки шарти бўлган маҳрнинг кам сарфлашни тарғиб этувчи шариат, албатта, тўй маросимида ҳам камхарж бўлишни буюради... Ҳазрат Суфён Саврий разияллаҳу анҳу айтадиларки, келиннинг ўзи билан  нима олиб келганига кўз тиккан куёв ўғридир. Ҳаётларининг нури бўлган, машаққатлар билан вояга етказилган қизларини берганлари учун шукр қилиш ўрнига куёвнинг келин олиб келадиган матоҳларига кўз тикиши унинг ахлоқсизлигидандир. Худди шунингдек, куёвнинг келин томонга, улардан ҳам ҳадя қайтади, деган умид билан совға жўнатиши ҳам номақбул ишдир.

Both Husband And Wife Should Exercise Patience

Scholars throughout the ages are unanimous that Hazrat Luqmaan was an extremely wise man. In fact, some are of the opinion that he was a prophet. He was once working in an orchard when the owner of the orchard asked him to bring a cucumber. After peeling the cucumber, the owner sliced it and gave to Hazrat Luqmaan slice by slice to eat. Hazrat Luqmaan ate every slice with relish. Seeing the enjoyment on Hazrat Luqmaan's face the owner decided to eat the last slice himself. However, the taste was so bitter that he instantly spat it out. 

"This tastes worse than poison, yet you were eating it with so much relish!" exclaimed the owner. "That's true," replied Hazrat Luqmaan. "Why did you not tell me that it is so bitter?" queried the owner. "Why should I complain," replied Hazrat Luqmaan "when the same hand that always feeds me delicious food once gives me something bitter to eat?"

After relating this incident, Maulana Ashraf Ali Thanwi r.a. comments that there will be no disputes between husband and wife if both remember the above rule. If the wife thinks that since her husband is always towards her. At the same time, she should bear in mind that there are many times when he had to overlook things that she did. It is foolish to forget a lifetime of favours merely because of a single annoyance or scolding. Because of a single error on the husband's part, the wife should not blurt whatever she pleases by saying that she has only known hardship after marriage and would be better off dead. Such statements are unfortunately very common and should be avoided at all costs.

Hosting Simple Marriage Ceremonies

If people really want to blessings in their marriages and desire that the marriages should be filled with love and pious offsprings, they should follow the advice of Rasulullah sav, who said, "The marriage with the most blessings is the one in which the least expense are incurred."

Rasulullah sav has also mentioned, "The best of women are those who ask for the least dowry." (Ibn Hibban)

According to another Hadith, Rasulullah sav said, "The signs of a blessed woman is that her proposal comes soon, her dowry is small and her child is born soon." (Kanzul Ummaal)

One can well imagine that if the Shari'ah encourages the least expense for the dowry, which is a prerequisite of marriage, it will certainly encourage even less expenditure for the wedding ceremony and trousseau, which have no status at all in the Shari'ah.

Hazrat Sufyaan Thowri ra has mentioned that when a bridegroom asks his bride what she brought with her, he is a thief. His wicked nature is indicated by the fact that instead of asking for mundane commodities from his in-laws, he should be grateful to them for giving him the light of their lives whom they painstakingly raised for so many years. By this token, it is also improper for a son-in-law to send a gift to his parent-in-law whit the desire that they should also send him a gift.

HIJOB IBODAT LIBOSIMI?

HIJOB IBODAT LIBOSIMI?

P.S. Juda ham foydali maqola ekan. O'qib chiqishni tavsiya qilaman.

Hijob haqida qonun bormi?

Saytimizga oxirgi paytlarda hijob haqida ko’plab savollar kelmoqda. Ularda, asosan, hijob o’rash O’zbekistonda qonuniymi, qonunchilikda bu haqda nima deyilgan, mutasaddilar tomonidan hijobga qarshi harakatlar sodir etilganda nima qilish kerak, kabi masalalar so’ralyapti. Bu haqda bir necha savolga alohida javob ham yozdik. Lekin mavzu, nazarimizda, yana biroz tahlilga va sharhga muhtoj. Chunki qonunchilikda ibodat libosi haqida band bor. Mavzuni to’la o’rganishimiz uchun, avvalo, shu qonun normalarini to’g’ri tushunishimiz kerak bo’ladi.

O’zbekiston Respublikasining “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to’g’risida”gi qonunining 14-moddasi 5-bandida shunday norma belgilangan:

“O’zbekison Respublikasi fuqarolarining (diniy tashkilotlarning xizmatidagilar bundan mustasno) jamoat joylarida ibodat liboslarida yurishlariga yo’l qo’yilmaydi”.

Xuddi shu qoida O’zbekiston Respublikasi Ma’muriy Javobgarlik to’g’risidagi kodeksining 184-1-moddasida ham o’z aksini topgan:

Blogga qaytish...

Taxminan ikki oylik tanaffusdan so'ng yana blogni ochiq deb e'lon qilaman.

Alhamdulillah, to'y ko'ngildagiday o'tdi. Oilaviy hayot ham boshlandi. Ayni paytda AQShning Merilend shtatidagi kichik shaharchada vaqtinchalik yashab turibmiz. 

Nikoh kechasidagi duo

Alloh xohlasa, nikoh arafasida turibman. Shuning uchun ham oxirgi paytlarda o'ylagan o'ylarim, surgan hayolim, o'qigan va eshitgan gaplarim: hammasi nikoh va oila haqida. Bundan bir muddat ilgari Feruza kennayimnikiga borgandim. Ular mendan bir iltimos qildilar: duolarimda ularni ham eslab o'tishni. Bajonidil qabul qildim. Shunda Feruza opa menga bir xabar berdilarki, (kenayim aniq hadisni ayni paytda topa olmadilar, ammo juda ilmli bir ayoldan eshitgnaliklarini yetkazdilar) ikki paytda qilingan duo hech bir to'siqlarsiz qabul bo'lar ekan. Birinchisi, Qadr kechasida qilingan duo.

Nikoh arafasida...

Turmush qurish shunchaki rafiqali yoki mahramli bo’lish emas, balkim u bilan birga Uning butun dunyosiga ega bo’lish demakdir. Shu daqiqalardan boshlab turmush o’rtoq sening hamkoring, yo’ldoshing va eng yaxshi do’sting bo’ladi.

U sen bilan lahzalarni, kunlarni va yillarni birga o’tkazadi. U sen bilan shodliging va g’amlaringni, muvaffaqqiyatlaring va omadsizliklaringni, orzularing va tashvishlaringni baham ko’radi.

Taqvo alomatlari

Mo'minning TAQVO sohibi bo'lgan yo bo'lmaganligi uch narsada ma'lum bo'ladi:
1. Erishmagan narsalar xususida TAVAKKUL qilsa.
2. Erishgan narsalari borasida HUSN-I RIZO ko'rsatsa.
3. Yo'qotgan va qo'ldan chiqargan narsalari xususida HUSN-I SABR ko'rsatsa.

Abu Homid G'azzoliyning "Mukoshafat-ul qulub" kitobidan

Tasavvuf (sufiylik) haqida ma'lumot

Tasavvuf (sufiylik)da bir qancha suluklar mavjud. Masalan, Suhravardiya, Kubraviya, Qodiriya, Chashtiya, Qalandariya va boshqalar. Hazrati Xoja[1] asos solgan suluk Naqshbandiya deb ataladi. Naqshbandiya so’zi Hazrati Xojaning laqablari bo’lib, matoga naqsh (gul) solishni bildiradi. “Maqomat”[2]ning bir yerida Hazrati Xoja mato to’qiydigan do’konlari borligiga ishora qiladilar. Bu so’zning ramziy ma’nosi ham bo’lib, muridning qalbiga Alloh muhabbatining  naqshlanganligini bildiradi.

Naqshbandiya sulukining yuqoridagi suluklardan bir qancha farqli tomonlari mavjud:

Salomlashish qoidalaridan

Ma’lumki, Payg’ambarimiz s.a.v. Me’roj kechasi Alloh taolo bilan uchrashadi. Uchrashuvdagi aynan so’zlar namozning ayrim qismlariga aylangan. Namozda qa’daga o’tirgach “Attahiyat” da nima uchun birinchi Alloh taolo Rasuliga salom beradi va Rasululloh s.a.v. ikkinchi bo’lib salom beradi, deb doim o’ylab yurardim. Shuncha paytdan beri qunt qilib shu narsani so’rab surishtirmagan edim. Kecha eski Irfon taqvimlaridan birida juma mav’izasidan salomlashish haqida o’qib qoldim. Unda salom berish qoidalari bir qator yozilgan bo’lib, men tushunmay yurgan masalaga quyidagicha javob berilgan ekan: “Boyligi, mulki ko’p bo’lgan odam avval salom beradi. Me’roj kechasi Payg’ambarimiz alayhi salom Alloh bilan ro’baro’ bo’lganlarida avval Alloh salom bergan”.

"Biz baxtli oila quramiz" dan

Bugun darsdan keyin kutubxonada qolib davlat imtihonlariga tayyorlanmoqchi edim. O'zim bilan uydan Shoira Nuritdinova to'plab nashrga tayyorlagan "Biz baxtli oila quramiz" degan kichkina kitobcha ham olib chiqqan edim, bu kitob zo'rlik qildi. Xullas, imtihonga tayyorlanish ertaga qoldi, xudo xohlasa.

Kitob menga juda ham yoqdi, ayniqsa yosh qizlar (yigitlar) uchun yaxshi turmush o'rtoq, yaxshi kelin (kuyov) bo'lish va umuman Rasululloh s.a.v.ning sunnatlariga ergashuvchi yaxshi banda bo'lish haqidagi gaplari, nasihat va maslahatlari boshqa kitoblardagidan ko'ra ko'proq, soddaroq va yaxshiroq yetkazib berilgandek tuyuldi.

Kitobga qalam bilan belgilab qo'ygan menga yoqgan joylarini shu yerga post qilmoqchiman.

O'ng oyoq va chap oyoq bayoni

Bugun Hoji Ahmadjon Bobomurodning “E’tiqod musaffoligi yo’lida” deb nomlangan kitobchasini bo’sh vaqtim bo’lganida o’qirman deb olib chiqgan edim. Kitob bizning jamiyatimizda o’rnashgan turli-tuman irim-sirimlar va haqiqiy shariat qoidalari o’rtasiga aniqlik kiritish, omma ruju qo’ygan ko’plab bo’lmag’ur irimlarni oshkor qilish, ularning asl bayonini so’zlash bilan e’tiqod musaffoligi uchun juda foydali kitob ekan. Quyida shu kitobchadan iqtibos keltirishni xohladim. Bu narsadan ko’pchiligimiz xabardormiz, ammo meni uning ortidagi ma’nosi o’ziga jalb qildi. Shunday qilib, sizga ham ilindim:

Tamal toshi

Shunday qilib, ancha paytdan beri qilib yurgan ahdu paymonimizni oraga ovoza qilib, 20-mart kuni Fotiha to'yimiz, ya'ni unashtirish to'yimiz bo'lib o'tdi. Qallig'im bu marosimni qurilajak turmushimizning tamal toshi deb atadi. Allohdan qurilajak turmushimizni har ikkimiz uchun, har ikki dunyoimiz uchun xayrli qilishini so'rayman. Meni qatorimdagi qizlarga ham, qallig'im qatoridagi yigitlarga ham shu yo'lni berishini tilayman.

Yangi safar

Har gal Nurotaga borganimda oqib yotgan issiq suv yo'q, hammom har doim yoqig'liq turmaydi, buncha shamol buncha chang, deb ozorlanaverardim. Go'yoki o'zim osmondan tushib qolganday...Odam yaxshi sharoitga tez o'rganib ketadi, yomonroq sharoitga moslashishi qiyinroq kechadi. Shu safar Nurotaga borganda tog'li qishloqlardan biridagi qarindoshimiznikiga sovchilikka bordik. Baland-baland qirlarning ustiga qurilgan uylarda yashashadi. Shamol ham tabiatiga yarasha kuchli va sovuq bo'larkan. Undan keyin esa dashtdagi otar (cho'ponlar qo'ylarini boqib, yashaydigan joy) ga bordik. Xayriyat, shu yil otarga elektr tokini o'tkazishibdi. Keng dalani o'rtasida bitta uy, ikki xona bir dahlizli. Hojatxona va yuvinish uchun joy xohishingizga ko'ra :) Shularni ko'rib o'zimni injiqliklarimdan uyalib ketaman. Qarang, bu yerda yashayotgan odamlar qanday baxtli. Nigoh tikkanda ko'zlar chegarasini topa olmaydigan tekislik va adirlar atrofni qurshagan joylar, ko'zlar dam oladi. Shaharning to'rt ta beton devorida quyosh nurini topa olish ham qiyinlashib ketdi. Qirlarga chiqib yugurib-yugurib keldik. Oyoqlarning tuguni yoyildi.

Toshbaqa, yangi tug'ilgan barra qo'zilar, uloqchalar, eshak va kuchuk mushuklar bilan do'stlashib, yayrab keldik.Bularning hammasi uchun Yaratganga shukrimni aytaman. Ilohim, menga insof va injiqliklarimga yakun bersin.

Yangi yer osti yo'li

Kecha Amir Temur xiyoboni bilan Brodvey o'rtasiga qurilayotgan yer osti yo'lining ochilish marosimi bo'lib o'tdi. Va nihoyat hozirgi damdagi ahvol ushbu rasmlarda aks etganicha ko'rnishga ega bo'ldi. Xudo xohlasa yana rasmlarni qo'yaman.

shunchaki o'ylar...

Bugun "O'zbekiston xalqlari siyosiy-huquqiy ta'limotlari tarixi" fanidan leksiyada o'tirgandik. Mavzu Alisher Navoi, Mirzo Ulug'bek va Boburning siyosiy-huquqiy qarashlari haqida ekan. Domla maxsus adabiyotlar ro'yxatini yozdirayotgan edi, 3-Saddi Iskandariy, dedi. Odatda, adabiyot yozilayotganda birinchi muallif ismi, keyin adabiyot yoziladi. Domla nimagadur bu asar muallifini aytmay ketdi. Shunda kursdosh bir qizimiz, muallifini kim, deb qoldi. Butun potok 2-3 minutlar shovqin suron ichida qoldi. Kulgani kim, adashibdida degani kim. Domla ham hayratlanganicha, aniq javobni aytmasdan, u-bu gapni gapirsa, javob berayotgan qiz dovdiragancha shu yoshga kirib, shunday oliy dargohda o'qib turib, Saddi Iskandariyning muallifi kim ekanligini bilmasligini, mayli u ham bir chekkada qolaversin, tartib raqam bilan ketayotgan adabiyotlar ro'yxatidan mavzu nomi bilan ham mantiqan o'ylay olmayotganini hammaga oshkor qildi. Yonimda o'tirgan yana bir qiz "tochna adashib kirib qogan" dedi. Ha, adashish ham shunchalik bo'ladimi. Bir kulgim keldi, bir xijolat chekdim, bir essiz degim keldi. Qaysi biri o'rinli? Hech bo'lmasa, metroni A. Navoi stansiyasida ham Saddi Iskandariy deb yozib qo'yilgan. Bu qiz metrodan yurarmidi o'zi? Adashib kirib qolganlar... unaqasi bizda ko'p. Qanchadan qancha yoshlar esa adashib kira olmay qolishadi, shunisi achinarlida. Juda ko'pchilik adashib kirib qoladi bizning institutga.

Sivil huquqi an'anasi: 1-bob: Ikki Huquqiy An'ana

Bir yil oldin Yaponiyada o'qib yurgan paytimiz Nagoyada ta'lim olayotgan o'zbek talabalar bilan Bunyod Ibragimov boshchiligida John Henry Merrymanning The Civil Law Traditon degan kitobini o'qib, uni o'zbek tilida muhokama qilish va yaxshi tushunib olish uchun Study Group tashkil qilgan edik. Aslida faqat meni tushunmagan savollarimga javob berish bilan boshlangan bu guruh ancha yaxshi ishadi, biz har gap bir bobni muhokama qilish asnosida o'sha bobni iloji boricha o'zbek tiliga tarjima qilishga ham urinib ko'rdik. O'sha kitob tarjimasidan meni ulushimga tushgan boblarni tarjimasini shu yerga qo'yib boraman, xudo xohlasa. Huquqiy atamalarni to'g'ri ishlatishda ancha qiyinchiliklar tug'ildi. Bu borada huquq sohasida tahsil olayotganlardan ham, Toshkent Davlat Yuridik Instituti "Davlat va huquq nazariyasi" kafedrasi domlalaridan ham maslahatlar olishga harakat qilayapmiz. Siz mushtariylarda ham tarjima yuzasidan biror fikr tug'ilsa, uni bizga yetkazishingizni iltimos qilgan bo'lar edik. Tarjimani qiyoslashga oson bo'lish uchun har bir paragrafni raqamlab chiqdim.

1.Hozirgi dunyoda ikkita yuqori ta’sirga ega huquqiy an’ana mavjud: sivil huquq (romano-german) va umumiy huquq an’anasi. Mazkur kitob ularning qadimiyrog’i, kengroq tarqalgani va ko’proq ta’sirga ega bo’lgani: sivil huquq an’anasi haqidadir.

2.O’quvchi “huquqiy an’ana” atamasini “huquqiy tizim” emasligini kitob davomida kuzatib boradi. Bu yerda ishlatilgan huquqiy tizim bu huquqiy institutlar, proseduralar va qoidalarning amalga oshiriluvchi tizimidir. Shu ma’noda AQSH davlatida bitta federal va ellikta shtatlarning huquqiy tizimi, har bir millatda ayri huquqiy tizim va Yevropa Ittifoqi va BMTday tashkilotlarda ham hanuzgacha farqli huquqiy tizimlar mavjud. Suveren davlatlar va davlatlar tashkilotlaridan tashkil topgan dunyoda nechta shunday davlat va tashkilotlar bo’lsa, shuncha huquqiy tizimlar mavjud.

Haqiqiy qish....

Toshkentda qalin qor yog'di. Ketma-ket kunlar muz ustiga qor yog'di. Havo juda sovib ketdi. Shunday sovuq kunlarda Farg'onadan mehmon kutdik. Ular Nurotaga ketishdi. Shanba kuni ertalab tursam, havo juda sovuq ekan. Bilaman, hamma joy muzlab qolsa ham O'zbekistonda maktablar yopilmaydi, kel o'zimni bir xursand qilay, deb men institutga bormadim. 13-fevral bo'lgani uchun kennayim yillik hisobotlari bilan juda band edi. Aytishlaricha, 15-fevral yillik hisobot topshirishning oxirgi kuni ekan. Hali statistikaga borish kerak, hali soliqqa, hali buxgalterga, ishqilib ish ko'p paytida ustiga ustak pechat aptekadan qolib ketibdi. Men borib olib keladigan bo'ldim. Ko'chaga chiqsam bekat orqasida bitta kulib turgan narsaga duch keldim. Beixtiyor meni ham yuzimda tabassum yugurdi. Qarang, qanday ajoyib:

Hohohoy! Osilib turgan qoshchalarini buni, sharfchalari ham bor. :)Shartta rasmga tushirib oldim.

Qaytib kelib, shu yerdan o'tayotsam ikkita katta yoshli rus ayol qorboboni yonida rasmga tushishayotgan ekan. Men ham ulardan meni qorbobo bilan birga rasmga olib qo'yishlarini iltimos qildim. Bugun ertalab havo oldingi kunlardan ham sovuqroq edi. Muzda toya-toya institutga bir amallab yetib oldim. Ha, bugun avtobusda ketdim ertalab. Shunaqa tiqiliiiiinch. Yo Alloh, o'zingga shukr, haliyam bizni uyimiz oxirgi bekatda joylashgan. Yoki men institutga umuman borishni yig'ishtirib qo'yarmidim.
Ha, yana bitta rasm: qanchalik muzlaganini ko'rsatish uchun. Bu sumalaklar 4 kundan beri shu ahvolda turgandi. Bugun erib boshlabdi.

Chaqmoq sarlavhalar

Hozir ziyouz kutubxonasida kitoblarni bir-bir ko'zdan kechirayotgan edim. O'zi kitob o'qishga hech vaqtim yo'q. O'qiyman desam o'qishim shart bo'lgan kitoblar qator-qator bo'lib, jovonda navbat kutib turibdi. Ammo ziyouz kutubxonasini ham bir qarab chiqgim keldi. Shunda birdan mana bu kitob e'tiborimni tortdi:

ziyouz kutubxonasi

Sarlavhani jarangdorligini qarang! Endi bu kitobni o'qishni juda juda xohlay boshlayapman. Albatta, bu sarlavha menga notanish emas, bir-ikki eshitganman. Ammo endi uni o'qimasam bo'lmaydigandan tuyulayapti.

Shunda fikr tug'ilayapti: ha, haqiqatdan ham sarlavhada gap ko'p. Esimda, Nafis San'at litseyida o'qib yurgan kezlarimiz bizni ijod qilib biror narsa yozishga majburlashardi, yozib mashq qilardik. Eng qiyin dam esa, unga sarlavha tanlash edi. Ustozimiz "sarlavha asarning yarim ma'nosini aytib berishi kerak", deya bot-bot takrorlashdan hormasdi. Ammo bu juda qiyin ish edi. Ijod degani bu o'ylab qilinadigan narsamas, u kelib qoladi va tashlab ketiladi, derdim men. Men hech qachon sarlavhalarimni ooooo'ylab qo'ymaganman; boshimga chaqmoqday uriladi va bo'ldi, u sarlavhamga aylanadi.

Eng so'nggi semestr boshi...

Mana, bir amallab oliygohdagi o'qishimning eng oxirgi semestriga ham yetib keldim, Yaratganga shukr. 

Bu semestr bizga 9 ta yangi fan o'tilayapti. Hammasi qiziqarli, deyarli barini boshi "sud" so'zi bilan boshlanadi: sud buxgalteriyasi, sud meditsinasi, sud psixiatriyasi, sud statistikasi va boshqalar.

Sessiyadan horib chiqib, yana yozishga tushib ketdik. Yoza-yoz, nazarimda 4 yil, balki besh yildir, yozish bilan o'tib ketdi umrimiz. Ha mayli, yozmasak leksiya zerikarli bo'lib qoladi, chunki qiladigan ish qolmay qoladida. O'zimcha o'ylayman, bu yozishlar ham g'animat, keyin meni majburlab yozdiradigan odam topilmay qoladi. Bir adashib qo'limga ruchka tutib qolsam ham o'zi tovuq panjasi bilan yoziladigan harflarim, Microsoft Officedagi eng xunuk tushunarsiz shrift bilan bellashib qoladi. Har holda MS officeda ma'lum bir qonuniyatlar bo'ladi, menda es YO'Q. Shunisi yaxshida, men hech kimga o'xshamiman :)